Türkiye Kripto Varlıklar Pazarının Yükselişi: Yeni Düzenleyici Politika Analizi

Son yıllarda, Türkiye büyük Kripto Varlıklar işlem hacmi ile küresel Kripto Varlıklar pazarının önemli bir oyuncusu haline geldi. Veriler, Türkiye'nin ABD, Hindistan ve Birleşik Krallık'tan sonra dünya çapında dördüncü en büyük Kripto Varlıklar işlem piyasası haline geldiğini göstermektedir.

Türkiye halkının Kripto Varlıklar konusundaki heyecanı, ülkenin ekonomik istikrarsızlığı ve para biriminin değer kaybına dayanmaktadır. Yüksek enflasyon ve liradaki sürekli zayıflama karşısında, giderek daha fazla Türk, Kripto Varlıklar'ı ekonomik risklerden korunma ve değer koruma açısından önemli bir araç olarak görmektedir.

2020 yılı sonundan 2023 yılı sonuna kadar Türkiye Lirası'nın ABD Doları karşısında değer kaybı %300'ü aştı. 23 Ağustos'ta, iç piyasalardaki yüksek enflasyon gibi faktörlerin etkisiyle Türkiye Lirası'nın ABD Doları karşısındaki değeri 34'e 1'in altına düşerek tarihi bir düşük seviyeye ulaştı. Bu yıl itibarıyla Türkiye Lirası'nın ABD Doları karşısındaki değeri yaklaşık %15.2 düştüğü bildirildi.

Türkiye'nin Kripto Varlıklar piyasası büyük olmasına rağmen, yıllardır net bir düzenleyici çerçeveden yoksun kalmış ve bu durum ülkenin Kripto Varlıklar sektörünü hukukun gri alanında bırakmıştır. Türkiye Merkez Bankası 2021'de Bitcoin gibi Kripto Varlıklar'ın ödeme aracı olarak kullanılmasını yasaklayan bir düzenleme çıkarmış olsa da, bu önlem piyasayı tam anlamıyla düzenlemeye yetmemiştir. Küresel ölçekte Kripto Varlıklar düzenlemesine artan önemle birlikte, Türkiye de bu alandaki yönetimini kademeli olarak güçlendirmeye başlamıştır.

Türkiye'de Kripto Varlıklar Regülasyonu Belirginleşiyor

Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından bu yıl Haziran ayında kabul edilen ve Temmuz ayında yürürlüğe giren "Sermaye Piyasaları Kanunu Değişikliği" kripto varlıklar sektöründe geniş bir ilgi uyandırdı. Ülkenin Sermaye Piyasası Kurulu (CMB), bu değişikliğin Türkiye'deki kripto varlık hizmet sağlayıcıları için bir başlangıç düzenleyici çerçeve oluşturduğunu vurguladı. Ana içeriği şunları içerir:

1. CMB'yi şifreleme endüstrisi düzenleyici kurumu olarak belirlemek, ona yetki verme, denetleme, yaptırım uygulama ve önlemler alma yetkisi vermek.

2. Yetkisiz şifreleme işletmeciliği, kullanıcı varlıklarını zimmetine geçirme ve dolandırıcılık gibi suçlar için ceza sorumluluğu belirlenmelidir.

3. Ticaret platformlarının piyasa manipülasyonunu ve güvenlik olaylarını tanımlamak, önlemek, sınırlamak ve raporlamak için bir izleme sistemi kurması gerekmektedir.

Şu anda, kapsamlı bir Kripto Varlıklar düzenleme sistemi olmamasına rağmen, Türkiye'nin mevcut yasaları piyasada belirli bir denetim sağlamaktadır. Bu, merkez bankasının Kripto Varlıklar ile ödeme yapılmasını yasaklaması ve finansal suçları araştırma kurumu (MASAK)'nın borsalardan KYC verilerini toplamasını istemesi gibi kara para aklamayı önleme önlemleri ile ilgilidir.

Türkiye Maliye Bakanı Mehmet Simsek, daha kapsamlı bir şifreleme düzenleme tasarısının nihai değerlendirme aşamasına girdiğini ve şifreleme cüzdanları, kripto varlık hizmet sağlayıcıları ve kripto varlık saklayıcıları gibi işletmelere net hukuki rehberlik sağlaması beklenildiğini açıkladı.

Sermaye Piyasası Kanunu Değişiklikleri Üzerine Açıklama

2 Temmuz 2024'te, Türkiye hükümeti 7518 sayılı "Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği"ni resmi olarak onayladı ve kripto varlık hizmet sağlayıcıları (CASPs) için net bir yasal çerçeve oluşturdu. Bu, Türkiye kripto varlıklar pazarının yeni bir uyum dönemi girdiğini göstermektedir.

Düzenleme Çıkarma Arka Planı

2021'den bu yana, Türkiye kara para aklama riski nedeniyle FATF'ın gri listesini almıştır. Bu olumsuz durumdan kurtulmak ve kripto varlıkların vergi politikalarını netleştirmek için Türkiye, bu alandaki düzenleyici önlemleri artırmaya başladı. Artık Türkiye gri listeden başarıyla çıkarıldı ve yeni düzenleyici çerçeve ile birlikte, kripto varlıklar pazarının düzenli gelişimi için bir temel atılmıştır.

Sermaye Piyasası Komisyonu ( CMB ) yeni düzenleme ana noktaları

1. Tüm kripto varlık hizmet sağlayıcıları CMB'den lisans almalı ve TUBITAK tarafından belirlenen standartlara uymalıdır.
2. Banka ile ilgili faaliyetler, bankacılık düzenleyici ve denetleyici kuruluş (BDDK)'un onayını almalıdır.

Kripto Varlıklar platformu kurulum koşulları

1. Platform, anonim şirket olarak kurulmalıdır ve asgari ödenmiş sermaye 50 milyon Türk Lirası olmalıdır.
2. Tüm hisseler nakit olarak ihraç edilmeli ve kaydedilmelidir.
3. Kurucular ve yöneticiler, sermaye piyasası yasası ve ilgili mevzuat hükümlerine uymalı, yeterli ekonomik güç, dürüstlük ve güvenilirliğe sahip olmalıdır.
4. Platformun faaliyet alanı net olmalı ve satın alma, satış, ilk ihraç, dağıtım, likidasyon, devretme ve saklama gibi faaliyetleri kapsamalıdır.

Platform işletmeciliğinin geçişi ve tasfiyesi

1. Mevcut operatörlerin, gerekli belgeleri CMB'ye bir ay içinde sunması gerekmektedir, aksi takdirde tasfiye kararı vermek zorundadır.
2. Geçici olarak işletilen platformlar, 8 Kasım 2024 tarihine kadar işletme ruhsatı başvurusu yapmak zorundadır, aksi takdirde kapatılma ile karşılaşacaklardır.
3. 76 borsa geçici işletme izni aldı, 8 koşulları karşılamayan borsa ise kapatılması istendi.

düzenleyici ceza önlemleri

1. Yetkisiz olarak kripto varlık hizmetleriyle uğraşan bireyler ve kurumlar 3 ila 5 yıl hapis cezası ve 5000 ila 10000 gün para cezasıyla karşılaşacaklardır.
2. Yetki devri fonlarının veya varlıklarının kötüye kullanımı en fazla 14 yıl hapis cezası ve büyük para cezası ile cezalandırılabilir.
3. Suistimalları gizlemek için dolandırıcılık faaliyetlerinde bulunan suçlular, 14 ila 20 yıl hapis cezası ile karşı karşıya kalacak ve en fazla 20000 gün para cezası alacaklardır.
4. İptal edilen lisanslı kripto varlıklar hizmet sağlayıcılarının kaynaklarını kötüye kullanan kişiler, en fazla 22 yıl hapis ve 20000 gün para cezasıyla karşılaşabilir.

Düzenleyici Çerçevenin Etkisi ve Geleceği

"Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği"nin yürürlüğe girmesi, Türkiye'nin Kripto Varlıklar piyasası üzerinde derin etkiler yaratacaktır:

1. Piyasa güvenini ve istikrarını artırmak: Sıkı düzenleme standartları, piyasa şeffaflığını ve hesap verebilirliği artırarak, haksız davranışları önlemeye yardımcı olacak ve piyasanın uzun vadeli istikrarını sağlamaya temel oluşturacaktır.

2. Uygunluk ve standardizasyonun teşvik edilmesi: Yeni düzenlemeler, sektörün standartlaşma yönünde gelişmesini sağlayacak, uyumsuz katılımcıları ortadan kaldıracak ve daha fazla uyumlu şirketin piyasa rekabetine katılmasını teşvik edecektir.

3. Uluslararası şirketlerin katılımını sağlamak: Birçok uluslararası tanınmış borsa lisans başvurusu yaptı, bu da Türkiye pazarının uluslararası şirketler için cazibesini gösteriyor. Bu, pazar rekabetini artıracak ve aynı zamanda ileri teknoloji ve hizmetleri getirecektir.

4. Denetim Gücünü Artırmak ve Pazar Entegrasyonu: Sıkı denetim standartları ve ceza tedbirleri, pazardaki yasadışı faaliyetlerin temizlenmesine yardımcı olur ve pazarın sağlıklı gelişimini teşvik eder.

5. Pazar Büyüme Potansiyeli: Dünyanın dördüncü en büyük Kripto Varlıklar borsa ülkesi olarak, Türkiye pazarı yeni düzenlemelerin uygulanmasının ardından yeni büyüme fırsatlarıyla karşılaşabilir.

"Sermaye Piyasası Kanunu Değişikliği" Türkiye'nin Kripto Varlıklar piyasasına yeni bir düzen ve norm getirdi, gelecekteki gelişimi için sağlam bir temel oluşturdu. Daha fazla işletmenin katılması ve piyasanın giderek olgunlaşmasıyla, Türkiye'nin Kripto Varlıklar piyasası yeni bir refah dönemine girmeyi umuyor.